Lễ hội xuân chùa Phúc Thắng và đền Thượng làng Lạng, xã Thư Trì (Hưng Yên) nổi tiếng với hội thi cỗ chay. Du khách đến vừa lễ Phật, Thánh, vãn cảnh chùa, tham gia trò vui, vừa được chiêm ngưỡng những mâm cỗ chay độc đáo, đặc sắc, hiếm thấy.
Nhắc đến vùng đảo Hà Nam, phường Phong Cốc (Quảng Ninh) là nói đến một “miền di tích và lễ hội” với hệ thống di tích lịch sử, văn hóa, lễ hội truyền thống lớn vẫn được bảo tồn và phát huy những giá trị đặc sắc, riêng có cho đến ngày nay.
Trong quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc vừa được UNESCO công nhận Di sản văn hóa thế giới có cụm di tích đền Sinh, đền Hóa ở thôn An Mô, phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hải Phòng.
Phòng trưng bày hiện vật “Quan họ xưa và nay” tại Câu lạc bộ Quan họ thôn Hoài Trung (xã Liên Bão, tỉnh Bắc Ninh) với hàng trăm kỷ vật quý giá đã trở thành điểm đến, là nơi kết nối văn hóa, giáo dục truyền thống, gìn giữ các giá trị tinh thần của những người yêu quan họ.
Nằm ở ven biển Trà Cổ, đình Bình Ngọc, phường Móng Cái 1, tỉnh Quảng Ninh mang đậm phong cách kiến trúc truyền thống Việt; là địa chỉ tín ngưỡng, tâm linh, ghi dấu quá trình khai ấp, lập làng của người dân nơi đây. Ngôi đình được ví như cột mốc văn hóa nơi địa đầu Đông Bắc của Tổ quốc.
“Dù ai buôn bán trăm nghề/ Nhớ đến tháng chạp thì về buôn tranh”. Từ một làng tranh trên bến dưới thuyền xuất hiện vào thế kỷ 16, tranh dân gian Đông Hồ (phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) đang đứng trước nguy cơ mai một, cần được bảo vệ khẩn cấp.
Trải qua hằng trăm năm hình thành và phát triển, cùng với tên đất, tên người, những làn điệu múa, hát truyền thống như mạch nguồn vẫn âm thầm chảy trong đời sống làng quê. Đến nay, nhiều địa phương thuộc tỉnh Hưng Yên vẫn bảo tồn và phát huy những tinh hoa nghệ thuật dân tộc thấm đẫm cái chất, cái tình của người dân quê.
Nằm trên dãy Tam Đảo hùng vĩ, khu danh thắng Tây Thiên nổi bật với cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ, những di tích lịch sử lâu đời, và là nơi kết tinh những tín ngưỡng đặc sắc.
Giữa dòng chảy hiện đại, làng gốm Phù Lãng (Bắc Ninh) vẫn âm thầm giữ lửa gần 700 năm. Nay, ngôi làng ven sông Cầu trở thành điểm đến của những đơn hàng quốc tế độc quyền, nơi thế giới tìm về để chạm vào giá trị thủ công, sự độc bản và “hơi thở của đất” trong từng sản phẩm.
Diên Linh Tự là ngôi chùa cổ được xây dựng từ thời Lý, tọa lạc trên đỉnh núi Đọi thuộc thôn Nhất Hà, xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, nhân dân quen gọi là chùa Đọi. Nơi đây hiện lưu giữ bảo vật quốc gia là Bia bảo tháp Sùng Thiện Diên Linh, mang nhiều giá trị văn hóa và lịch sử đặc sắc.
Lễ hội Cầu mưa (Lễ hội Tứ Pháp) là di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của cộng đồng dân cư xã Lạc Hồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên. Lễ hội có từ lâu đời, gắn liền với tín ngưỡng thờ Tứ Pháp - vị thần nông nghiệp cổ sơ của người Việt; phản ánh một phần lịch sử, lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của nhân dân.
Huyện Gia Lâm (Hà Nội) đang có nhiều chuyển biến tích cực trong xây dựng nếp sống văn minh, xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp. Trong quá trình triển khai, xuất hiện nhiều cách làm hay từ cơ sở. Những cách làm đó không chỉ tạo dựng môi trường văn hóa trong đời sống, mà còn góp phần làm cho cảnh quan ngày càng xanh, sạch, đẹp.
Được giới nghiên cứu đánh giá như một hình mẫu sớm nhất, tiêu biểu và hoàn chỉnh nhất của cấu trúc lễ hội của người Việt Nam, lễ hội vùng Dâu (thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) đang được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh lập hồ sơ đề nghị đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Vùng đất đầu sóng một thời, giờ đây lặng lẽ nép mình giữa đồng bằng bồi tụ phù sa, nhưng trong lòng đất, trong ký ức người dân xã Yên Lâm (huyện Yên Mô, Ninh Bình), cửa biển Thần Phù vẫn là một biểu tượng thiêng liêng, nơi hội tụ của lịch sử, văn hóa và khát vọng vươn lên.
Giữa lòng Phố Hiến cổ kính ở thành phố Hưng Yên, Văn Miếu Hưng Yên tồn tại như một chứng tích sống động của tinh thần hiếu học và đạo lý truyền thống của mảnh đất Phố Hiến xưa và nay, có tác động lan tỏa tình yêu văn hóa qua các hoạt động cộng đồng.
Nằm trong vùng đất cổ Thuận Thành, Bắc Ninh, tại đình Phú Lộc, khu Nghi Khúc, phường An Bình đến nay vẫn còn gìn giữ lệ thi xôi, gà độc đáo để nhập đình trình thánh cho những người đàn ông lên tuổi 50 trong ngày hội làng 4/2 (âm lịch). Để có những con gà ngậm bông hồng dang cánh đứng vững chãi, những mâm xôi trắng tinh không một vết nứt, các gia đình đã dày công chuẩn bị kỹ lưỡng trước đó cả năm.
Sau hơn 700 năm thăng trầm, nghề thêu ren truyền thống ở làng Văn Lâm (xã Ninh Hải, thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) vẫn tồn tại, gắn bó cùng người yêu nghề, như sợi chỉ đỏ bền bỉ nối quá khứ với hiện tại.
Một trong những địa danh giữ vai trò quan trọng trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên-Mông lần thứ hai (năm 1285) chính là Hành cung Vũ Lâm (Tràng An, Ninh Bình) - nơi từng là tổng hành dinh của nhà Trần.
Dù xã hội có nhiều thay đổi, người dân xã Đồng Thịnh (huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) vẫn duy trì những phong tục tập quán của tổ tiên, các lễ hội truyền thống, giữ gìn nét đẹp của văn hóa làng quê.
Hải Phòng được biết đến với những tên gọi thân quen, hiện đại như: thành phố Cảng, thành phố Hoa phượng đỏ, thành phố công nghiệp; nơi đây còn lưu giữ, bảo tồn nhiều Bảo vật quốc gia - những báu vật mang truyền thống lịch sử, văn hóa của dân tộc.
Làng Chuông - xã Phương Trung, huyện Thanh Oai từ lâu đã nổi danh là “đất nón lá”, nơi gìn giữ một trong những nghề thủ công truyền thống lâu đời của người Việt.
Lễ hội Bình Đà (xã Bình Minh, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội) là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, được tổ chức từ ngày 1/3-6/3 âm lịch hằng năm. Đây là một trong những lễ hội lớn nhằm tưởng nhớ công đức của Đức Quốc tổ Lạc Long Quân trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Ngũ Nhạc linh từ được biết đến như một biểu tượng linh thiêng, nơi hội tụ khí thiêng của đất trời. Tương truyền, đây là vùng đất phúc mà thần tiên ngự trị, thưởng ngoạn phong cảnh trần gian. Ngũ Nhạc gồm 5 ngọn núi thiêng, tượng trưng cho ngũ phương (tứ phương và trung phương), mỗi phương ứng với một hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ).
Lễ phát lương Đức Thánh Trần-đền Trần Thương (xã Trần Hưng Đạo, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam) được tổ chức hằng năm có ý nghĩa tâm linh truyền thống, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, mọi nhà mạnh khỏe, sung túc. Đồng thời nhắc nhớ và giáo dục các thế hệ truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ công đức của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.
Theo tiến trình lịch sử dân tộc Việt Nam, có một con đường từng tồn tại mang tên đường Thiên lý, kéo dài từ ải Nam Quan đến Mũi Cà Mau. Đường được hình thành, xây dựng với vai trò là trục giao thông huyết mạch nối kinh thành Thăng Long với phương nam, đã chứng kiến những bước chân của những đoàn quân, thương nhân, tao nhân - mặc khách và cả những người hành hương mang theo bao khát vọng.
Nói đến thú chơi diều sáo ở Thái Bình, người ta thường nhớ đến tục chơi diều sáo ở xã Song An, huyện Vũ Thư. Đây là môn nghệ thuật dân gian tao nhã được các nghệ nhân đã bảo tồn và phát huy đến ngày nay.
Đồng Ích là một xã lớn của huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. Ở đây, người dân vẫn lưu truyền, thực hành nhiều tập tục, nghi lễ đẹp có từ thời xa xưa trong sinh hoạt hằng ngày. Những nét văn hóa của làng quê luôn được trân trọng, giữ gìn, bảo tồn...
Di sản hát nhà tơ - hát, múa cửa đình đã tồn tại hàng nghìn năm, gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của cư dân các làng xã ven biển, hải đảo Quảng Ninh. Cùng với Lễ hội đình Đầm Hà đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2015, điệu hát nhà tơ, hát cửa đình đã trở thành sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa truyền thống không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của những người dân vùng ven biển Đầm Hà.
Ninh Bình không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ mà còn là vùng đất giàu bản sắc văn hóa với nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc. Mỗi dịp Tết đến, xuân về, các lễ hội đầu xuân nơi đây thu hút đông đảo du khách thập phương, góp phần bảo tồn văn hóa và thúc đẩy phát triển du lịch.
Nằm bên Bạch Ðằng giang, nơi cửa biển Hải Phòng, có một di tích đã gắn với chiến công lừng lẫy của cha ông ta trong lịch sử chống quân ngoại xâm năm 938, nơi đặt căn cứ bản doanh của Ðức Vương Ngô Quyền năm xưa. Ðó là Khu di tích Từ Lương Xâm, vừa được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt.
Là một trong những lễ hội được tổ chức sớm nhất của vùng đất Bắc Ninh-Kinh Bắc, Lễ hội kéo co Hữu Chấp (phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh) đã đi vào câu ca “Mồng 4 là hội kéo co/ Mồng 5 hội Ó chẳng cho nhau về”.
Những năm gần đây, phong trào văn hóa, văn nghệ tại thành phố Hải Dương lan tỏa mạnh mẽ, thu hút đông đảo người dân tham gia. Đáng chú ý, các câu lạc bộ dân vũ không chỉ làm giàu thêm đời sống văn hóa tinh thần mà còn khơi dậy niềm tự hào về một Hải Dương năng động, hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc truyền thống.
Tỉnh Nam Định có kho tàng đồ sộ di sản văn hóa, trong đó nhiều di sản văn hóa phi vật thể được quốc tế, quốc gia công nhận, ghi vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể được chính quyền và cộng đồng dân cư quan tâm, có đóng góp tích cực làm phong phú thêm các giá trị văn hóa, đời sống tinh thần và công cuộc xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh của người dân nơi đây.
Vào dịp cuối tháng 11 âm lịch hằng năm, hàng nghìn người dân thành phố Hải Phòng và du khách thập phương lại đổ về Khu Di tích quốc gia đặc biệt, Đền thờ Danh nhân văn hóa Nguyễn Bỉnh Khiêm, tại xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo (thành phố Hải Phòng); tham dự lễ hội truyền thống đặc sắc-Lễ hội Danh nhân văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Nói đến Thái Bình, nhiều người thường biết đến chèo Khuốc thuộc huyện Đông Hưng nổi tiếng gần xa. Nhưng ở vùng quê lúa còn có nhiều làng chèo, gánh chèo hay câu lạc bộ chèo đang hoạt động vẫn giữ được hồn cốt văn hóa truyền thống của dân tộc.
Làng Đào Thục (xã Thụy Lâm, Đông Anh, Hà Nội) vốn nổi tiếng với nghề múa rối nước truyền thống. Từ hằng trăm năm qua, lớp lớp nghệ nhân vẫn cố gắng giữ nghề, như giữ hồn cốt của cha ông, tổ tiên để lại.
Cùng với kinh tế-xã hội, thành phố Hải Phòng luôn quan tâm đến lĩnh vực văn hóa và phát triển công nghiệp văn hóa, góp phần tích cực vào công cuộc "xây dựng và phát triển Hải Phòng đi đầu cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa".
Trong hệ thống di sản văn hóa vật thể ở Nam Ðịnh, có gần 100 ngôi từ đường được xếp hạng di tích lịch sử-văn hóa. Ðây không chỉ là những công trình tâm linh, mà còn là nơi lưu giữ nét đẹp văn hóa, kiến trúc truyền thống của cư dân Việt vùng Ðồng bằng Bắc Bộ.
Dân ca quan họ không chỉ là một lối hát mà còn gắn với rất nhiều phong tục, tập quán nên còn được gọi là chơi quan họ. Trong đó, tục kết bạn - điều kiện tiên quyết để có thể thực hiện sinh hoạt văn hóa quan họ xưa - đã tạo nên nét văn hóa đặc trưng trong các làng quan họ tại Bắc Ninh-Kinh Bắc.