Đây là những nguyên tắc cốt lõi, thể hiện sự thích ứng sáng tạo của công tác tuyên truyền trong bối cảnh mới.

Không chỉ dừng lại ở một buổi biểu diễn trên sân khấu, “Tổ quốc trong tim” đã vượt ra ngoài ranh giới của một chương trình nghệ thuật để trở thành một làn sóng truyền thông rộng khắp, giữ vị trí quán quân ba tuần liền trên bảng xếp hạng tương tác của mạng xã hội Social Trend. Trên các nền tảng số, hàng triệu lượt chia sẻ, video ngắn, hình ảnh, bài viết của giới trẻ đã biến khoảnh khắc 50 nghìn người đồng thanh hát Quốc ca, hình ảnh những lá cờ Tổ quốc tung bay, hay những ca khúc cách mạng được phối mới thành cảm hứng cộng đồng. Đây không chỉ là hiệu ứng văn hóa, mà còn là minh chứng sinh động cho những thay đổi căn bản trong nguyên lý truyền thông chính trị ở thời đại ngày nay.

Từ độc thoại sang đối thoại, từ đơn tuyến đến tương tác đa nền tảng

Nếu như trước đây, truyền thông chính trị thường đi theo mô hình vận động một chiều, trông đợi chủ yếu từ khả năng tiếp nhận thụ động của nhân dân, thì nay, sự thành công lại phụ thuộc vào khả năng tạo dựng không gian để công chúng chủ động tham gia và đồng sáng tạo. Trong “Tổ quốc trong tim”, hiệu ứng không chỉ được tạo ra từ sân khấu, mà còn nhờ sự lan tỏa tự phát của hàng vạn clip, tấm ảnh và dòng trạng thái được chính công chúng (đặc biệt là giới trẻ) sản xuất, làm phong phú thêm ý nghĩa đa tầng của sự kiện.

Cùng với đó, truyền thông chính trị hiện đại không thể chỉ dừng ở những bài diễn văn trang trọng hay thông cáo khô cứng. Thông điệp chính thống, những giá trị cốt lõi của dân tộc, của cách mạng cần được truyền tải bằng ngôn ngữ gần gũi, trẻ trung, phù hợp với nhịp sống số. Khi những ca khúc cách mạng quen thuộc được khoác tấm áo mới, hòa âm theo thể loại rap, EDM hay pop-ballad, đó chính là sự dung hòa giữa tính chính thống và hơi thở của thời đại, khiến thông điệp chính trị trở nên dễ tiếp nhận và chạm tới cảm xúc tự nhiên của thế hệ trẻ.

Một nguyên lý nữa ngày càng thể hiện rõ, đó là tính đa nền tảng và ngữ cảnh phù hợp. Trong bối cảnh mạng xã hội phủ sóng tới gần như toàn bộ đời sống công chúng, mỗi nền tảng lại có đặc thù riêng: TikTok dành cho video ngắn, YouTube phù hợp với nội dung phân tích dài hơi, Facebook và Zalo là không gian gắn kết cộng đồng. Chính vì vậy, truyền thông chính trị ngày nay buộc phải “nói” theo ngữ pháp của từng nền tảng, thay vì áp dụng rập khuôn một thông điệp cho tất cả. Hiệu ứng lan tỏa của “Tổ quốc trong tim” đã chứng minh sức mạnh của việc kết hợp đồng bộ giữa truyền hình, báo chí chính thống và mạng xã hội, tạo nên một dòng chảy thống nhất.

Trong kỷ nguyên bùng nổ thông tin, khi tin giả, tin xấu độc, thậm chí cả những sản phẩm deepfake ngày càng tinh vi, thì niềm tin trở thành tài sản quý giá nhất của truyền thông chính trị. Công chúng trẻ không dễ dàng chấp nhận những thông tin thiếu minh bạch. Họ đánh giá cao sự kịp thời, sự thừa nhận sai sót nếu có và khả năng phản hồi nhanh trước những tin đồn thất thiệt.

Hình thức truyền thông sống động và linh hoạt

Đất nước đang ở trong những ngày sôi động nhất Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9. Chúng ta dễ dàng nhận thấy những hình thức truyền thông hấp dẫn, trực quan, ứng dụng công nghệ cao của nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều đơn vị và cả rất nhiều cá nhân, hưởng ứng, lan tỏa lòng yêu nước mãnh liệt. Xu hướng truyền thông chính trị đang thay đổi, tương đồng với những nguyên lý truyền thông số.

Trước hết là sự trỗi dậy của video ngắn và các buổi phát trực tiếp, nơi thông điệp chính trị được “nén” lại thành những mẩu nội dung súc tích, dễ chia sẻ, dễ lan truyền. Song hành với đó là sự xuất hiện ngày càng mạnh mẽ của các gương mặt trẻ - những KOL, KOC hay “đại sứ công dân” - những người có sức ảnh hưởng tự nhiên trong cộng đồng. Tiếng nói của họ, khi đồng hành cùng thông điệp chính thống, tạo nên sức lan tỏa đặc biệt.

Cũng cần thấy rằng, không gian truyền thông hiện nay không chỉ diễn ra trên các nền tảng công khai, mà còn ở những cộng đồng kín, nhóm chat, ứng dụng nhắn tin. Các nhóm Zalo hay Messenger đã trở thành kênh huy động và phổ biến thông tin hiệu quả, mang tính cá nhân hóa cao. Đồng thời, những sự kiện chính trị-xã hội ngày nay luôn gắn với trải nghiệm số, kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến. Người dân không chỉ đến dự sự kiện, mà còn tham gia qua livestream, qua bản đồ số, qua những thử thách và bộ lọc trực tuyến.

Từ những trải nghiệm bằng công nghệ thực tại tăng cường (AR) của Báo Nhân Dân, khi độc giả có thể quét mã QR để xem các video giải phóng Sài Gòn sống động, đến chiến dịch “Trở về thời khắc thiêng liêng” của VOV và VTCNews, người xem sử dụng kính thực tại ảo (VR) để được "nhúng" mình vào không khí buổi lễ Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945, công nghệ thu hút hàng chục nghìn người hòa vào những trải nghiệm đặc sắc.

Truyền thông chính trị cũng đang đi theo xu hướng “edutainment”, một phương pháp kết hợp kiến thức giáo dục và yếu tố giải trí nhằm làm cho việc học trở nên hấp dẫn, sinh động và dễ tiếp thu hơn cho người học ở mọi lứa tuổi... Những thông điệp lớn, những bài học lịch sử, khi được chuyển tải bằng vlog, podcast, phim ngắn, hoặc các clip âm nhạc sáng tạo, sẽ trở nên hấp dẫn và dễ lan tỏa hơn bao giờ hết. Điều quan trọng là khơi gợi cảm xúc: niềm tự hào, sự đồng cảm, trách nhiệm, khát vọng… để từ đó biến thành hành động cụ thể. Đây là lý do tại sao công tác phân phối thông điệp ngày nay không chỉ dựa vào nhân khẩu học, mà chủ yếu dựa trên việc nắm bắt và dẫn dắt cảm xúc công chúng.

Trong khi đó, thách thức về tin giả và nội dung độc hại cũng buộc truyền thông chính trị phải “xây dựng niềm tin ngay từ thiết kế”. Điều này đòi hỏi áp dụng công nghệ xác thực, gắn nhãn cho nội dung do AI tạo ra, và có quy trình ứng phó nhanh với tin giả. Cùng với đó, một xu hướng quan trọng khác là truyền thông gắn liền với dịch vụ công. Thông điệp chính trị không chỉ nằm trong các khẩu hiệu, mà còn ở những tiện ích thiết thực: thông báo giao thông, hướng dẫn dịch vụ công, cập nhật lịch sự kiện… được tích hợp trên những ứng dụng quen thuộc với người dân.

Song song với đổi mới, việc điều tiết không gian mạng, siết chặt khung khổ pháp lý về dữ liệu cá nhân và nội dung số là xu thế tất yếu, tạo môi trường an toàn cho thông tin chính thống phát huy hiệu quả. Đặc biệt, trong bối cảnh giới trẻ có xu hướng “mệt mỏi mạng xã hội”, chọn lọc nền tảng, thì truyền thông chính trị càng phải tinh gọn, chất lượng, chân thật và mang tính nhân văn cao hơn.

Trong dòng chảy đó, dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh có ý nghĩa đặc biệt. Đây không chỉ là một mốc son lịch sử, mà còn là cơ hội để truyền thông chính trị khẳng định sức mạnh mềm của quốc gia, gắn kết truyền thống hào hùng với khát vọng phát triển. Với thế hệ trẻ, điều quan trọng là để họ cảm thấy mình là một phần của câu chuyện chung, được tham gia, được sáng tạo, được khẳng định vai trò. “Tổ quốc trong tim” đã mở ra cách làm mới: biến mỗi công dân, mỗi bạn trẻ thành một hạt nhân truyền thông tích cực, từ đó nhân lên sức mạnh của niềm tin và tình yêu Tổ quốc.

Có thể nói, truyền thông chính trị trong kỷ nguyên số không chỉ là công cụ đưa thông tin, mà là nhịp cầu gắn kết, là động lực lan tỏa tinh thần dân tộc. Khi truyền thông biết đối thoại, biết gần gũi, biết sử dụng đa nền tảng đúng cách và giữ vững minh bạch, thì sức mạnh ấy sẽ chạm đến trái tim nhân dân. Và khi niềm tin, niềm tự hào và tình yêu Tổ quốc được khơi dậy, lan tỏa, thì đó chính là nền tảng vững chắc để dân tộc ta bước tiếp những chặng đường mới, vững vàng tiến tới tương lai ■

Lê Quốc Vinh