Sự kiện này được đánh giá là “phép thử quyết định” đối với tương lai chính trị của Thủ tướng Ishiba Shigeru, trong bối cảnh ông đang phải điều hành một chính phủ thiểu số sau thất bại tại cuộc bầu cử Hạ viện hồi tháng 10 năm ngoái.
Hiến pháp Nhật Bản quy định, cứ 3 năm một lần, Nhật Bản sẽ bầu lại một nửa trong tổng số 248 ghế Thượng viện. Hiện, liên minh cầm quyền của Thủ tướng Ishiba Shigeru, gồm đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công minh, nắm giữ 75 ghế không thuộc diện bầu cử lần này. Để duy trì thế đa số tại Thượng viện, liên minh cần giành thêm ít nhất 50 ghế.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận cho thấy triển vọng không mấy khả quan cho liên minh cầm quyền. Theo các nhà phân tích, người dân Nhật Bản đang bày tỏ sự không hài lòng trước giá cả leo thang, nhất là giá gạo. Chưa kể, “bê bối tài chính” của đảng LDP cùng tiến trình đàm phán thương mại với Mỹ chưa đạt tiến triển cũng ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của chính phủ. Trong khi đó, đảng dân túy cánh hữu Sanseito đang có dấu hiệu gia tăng ảnh hưởng, với dự báo có thể giành được hơn 10 ghế.
Trước đó, chiến dịch vận động tranh cử vào Thượng viện Nhật Bản kéo dài 17 ngày đã khép lại vào tối 19/7. Tranh luận chính sách chủ yếu xoay quanh vấn đề đối phó lạm phát, như giảm thuế tiêu dùng và các khoản trợ cấp, cũng như các vấn đề mà Nhật Bản đang phải đối mặt như tình trạng giảm dân số, gánh nặng an sinh xã hội trong tương lai và thiếu hụt lao động.
Mặc dù vậy, theo giới quan sát, các cuộc thảo luận từ góc độ tài chính công lại không được đào sâu, các vấn đề liên quan ngoại giao và an ninh cũng không được tranh luận nhiều. Dự kiến, kết quả bầu cử Thượng viện Nhật Bản được công bố sáng 21/7.
