“Thành công lớn nhất mà chúng tôi mong đợi là phim đến được với đông đảo người xem, đặc biệt là giới trẻ. Để họ có thể nhìn sâu vào những mất mát, hy sinh của thế hệ cha ông và từ đó thêm hiểu, thêm yêu, thêm trân trọng những trang sử hào hùng, bi tráng của đất nước” - Đạo diễn, NSƯT Đặng Thái Huyền chia sẻ.
Những “lần đầu” ấn tượng
Mưa đỏ có lẽ là dự án phim truyện đầu tiên của Điện ảnh Quân đội (ĐAQĐ) được công chiếu rộng rãi tại hệ thống rạp chiếu, với sự phối hợp phát hành của Galaxy Studio. Lộ trình này được hoạch định từ ban đầu hay chỉ xuất hiện sau khi phim thành hình, thưa đạo diễn?
Nhận nhiệm vụ do Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng cùng Tổng cục Chính trị giao phó, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã triển khai Mưa đỏ - một bộ phim chiến tranh cách mạng mang tầm vóc lớn, truyền cảm hứng sâu sắc về lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu và khát vọng hòa bình của dân tộc. Toàn bộ ê-kíp, vào thời điểm đó chỉ tâm niệm một điều duy nhất là phải hoàn thành nhiệm vụ một cách tuyệt đối an toàn, anh em phải đi đủ về đủ. Bởi với một dự án nghệ thuật quy mô bậc nhất trong vòng nhiều năm trở lại đây của đơn vị, việc sử dụng nhiều vũ khí - khí tài trong những đại cảnh chiến tranh phức tạp luôn tiềm ẩn xác suất rủi ro rất lớn. Chúng tôi luôn nhắc nhở nhau, rằng mọi giá trị nghệ thuật đạt tới sẽ là vô nghĩa, nếu để xảy ra bất kỳ sự cố nào. Đóng máy sau đúng 81 ngày đêm lăn lộn trên hiện trường, tái hiện chân thực những thời khắc nơi sự sống và cái chết chỉ cách nhau gang tấc, nhìn lại những thước phim đã quay, chứng kiến biết bao con người đã tận hiến và xả thân trong từng khuôn hình, ĐAQĐ nhận ra, nếu tác phẩm không đến với đông đảo công chúng thì thật sự đáng tiếc.
Vì thế, chúng tôi quyết định xin chủ trương từ các cấp lãnh đạo của quân đội, tìm kiếm nhà phát hành, trao đổi các điều kiện hợp tác, xây dựng lộ trình để phối hợp đưa phim ra rạp. Mưa đỏ được công chiếu rộng rãi, một lát cắt của trận đánh khốc liệt bậc nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam chạm được vào trái tim thế hệ trẻ hôm nay là thành công!
Được biết, Mưa đỏ là một dự án đầy thử thách, ngay cả với những người lính - nghệ sĩ không xa lạ gì với dòng phim chiến tranh như Đặng Thái Huyền. Để “hoàn thành nhiệm vụ tuyệt đối an toàn” như chị vừa chia sẻ chắc cũng không dễ dàng gì?
Vâng, một thử thách lớn, thậm chí quá lớn - với tất cả mọi thành viên và đặc biệt là với tôi. Quá trình chuẩn bị cho khâu sản xuất kéo dài nhiều năm. Bối cảnh chính - ngôi thành cổ được tái hiện chân thực cả về hình thái kiến trúc, địa hình chiến sự lẫn sân bay dã chiến, công sự phòng thủ ngay bên dòng Thạch Hãn lịch sử. Trang phục, đạo cụ, khí tài cho tới môi trường chiến đấu đều được phục dựng tối đa sát lịch sử nhất có thể.
Chúng tôi phải dựng một sa bàn, nơi các bộ phận sẽ tập trung bàn bạc trước mỗi đại cảnh, đỉnh điểm phải huy động cả nghìn người tham gia. Những chàng lính trẻ trong phim đều phải dành ra 7-8 tháng trời cho khâu huấn luyện quân sự - luyện tập võ thuật và thể hình. Và Mưa đỏ có lẽ cũng là dự án điện ảnh đầu tiên phải quay thử tới 15 ngày, ngay tại bối cảnh còn đang hoàn thiện. Những đại cảnh lớn được bố trí như thật, mọi bộ phận được làm quen dần với thực địa, những mối nối chưa khớp được điều chỉnh để không còn xảy ra sai số khi chính thức bấm máy. Rất tốn kém, chỉ riêng khoản đầu tư cho phần rehearsal này đã xấp xỉ chi phí sản xuất một bộ phim quy mô nhỏ.
Chuẩn bị kỹ càng là thế nhưng việc triển khai từng đại cảnh, với sơ đồ nổ vô cùng phức tạp vẫn đòi hỏi ý chí thép của đạo diễn - người chịu trách nhiệm cao nhất trên hiện trường. Là người đưa ra yêu cầu, thiết kế sơ đồ cùng các chuyên gia khói lửa Thái Lan và chuyên gia công binh Việt Nam, tôi phải tập trung cao độ để có thể hô đúng thứ tự từng quả nổ cho tối đa 7 máy quay cùng lúc ghi hình. Với số lượng đại cảnh có quả nổ chiếm tới 50%, với số quả nổ có lúc lên tới hơn gần 20 (so với 5-6 quả trong phim Người trở về), thật may là tôi chưa một lần để xảy ra sai sót.
Rồi những cảnh vượt sông vào Thành cổ, dòng nước xiết hung hãn có lúc khiến tôi có cảm giác sắp “vỡ trận”. Mỗi diễn viên được hai chiến sĩ đặc công nước vừa diễn xuất vừa bảo vệ hai bên, chung quanh là các phào công binh ngăn dòng chảy mà lắm khi còn thót tim. An toàn tuyệt đối, ngoài sự chuẩn bị kỹ lưỡng cũng một phần nhờ vào may mắn, chẳng ai có thể nói hay được.
Nỗ lực hết mình để tiếp cận khán giả trẻ
Nhìn vào hành trình quảng bá Mưa đỏ, có thể nhận thấy sự bài bản và chuyên nghiệp trong từng bước đi. Đặc biệt, thổi một luồng gió trẻ trung tươi mới vào dòng phim chiến tranh để giúp người trẻ có thể dễ dàng hòa nhịp là một chiến lược đã được tính toán kỹ lưỡng?
Một triển lãm ảnh nghệ thuật với chủ đề Tri ân từ khuôn hình tuyển chọn những khoảnh khắc hậu trường làm phim Mưa đỏ đã được gửi đến công chúng Thủ đô. Trên các nền tảng mạng xã hội, những trailer - teaser cùng poster cho từng nhân vật chính, những video clip hé lộ hậu trường làm phim (behind the scenes) được liên tục cập nhật. Trong buổi lễ công bố dự án phim, clip chia sẻ xúc động của các cựu chiến binh Tiểu đoàn K3 Tam Đảo cùng ca khúc Còn gì đẹp hơn lấy cảm hứng từ bộ phim được chính tác giả - diễn viên Nguyễn Hùng ôm đàn thể hiện mộc mạc trên sân khấu đã thu hút sự quan tâm lớn của giới trẻ. Những ngày cả nước náo nức đón chờ sự kiện tầm vóc A80, poster chính thức của Mưa đỏ phủ sóng trên đường phố, trong nhà ga, giữa sân bay... Phim được dán nhãn T13, đồng nghĩa với các khán giả từ 13 tuổi có thể ra rạp, để cùng gia đình thưởng thức Mưa đỏ dịp kỷ niệm trọng đại này, toàn thể ê-kíp hạnh phúc lắm.
Mưa đỏ từ khâu tiền kỳ sản xuất đã rất bài bản, chỉn chu, kỹ lưỡng, có lộ trình. Vì thế những câu chuyện hậu trường hấp dẫn, những khoảnh khắc làm phim đầy cân não đã được đơn vị tổ chức một nhóm nhân sự ghi hình lưu giữ lại cẩn thận, dù chưa hề biết phim sẽ được công chiếu rộng rãi sau này. Bên cạnh đó, một số KOL có ảnh hưởng trong giới trẻ như David Vinh - Phương Hoa - Hải Triều... cũng được lựa chọn góp mặt trong Mưa đỏ. Và cũng bởi thế, tôi chọn nhạc sĩ trẻ Cao Đình Thắng để đảm nhiệm phần âm nhạc, trong đó có viết riêng một bản giao hưởng cho phim. Cùng với những gương mặt đã thành danh như Hứa Vĩ Văn, Đinh Thúy Hà..., những chàng trai trẻ như Đỗ Nhật Hoàng, Phương Nam, Đình Kháng, Trần Gia Huy... đã làm nên bức chân dung Tiểu đội 1 nhiệt huyết, kiên cường bám trụ bảo vệ từng tấc đất nơi trận địa khốc liệt này.
Và những bom rơi đạn nổ, thịt nát xương tan của chiến tranh, qua góc nhìn trong veo của những chàng sinh viên Hà thành nguyện xếp bút nghiên lên đường chiến đấu chắc cũng sẽ rất khác?
Có lẽ Mưa đỏ là bộ phim chiến tranh hiếm hoi của ĐAQĐ chọn cách nhìn cuộc chiến một cách trực diện. Phim cũng không né tránh những đại cảnh - nơi sự khốc liệt, nghiệt ngã cùng bóng ma chết chóc của chiến tranh gây ám ảnh. Phim cũng không né tránh hy sinh mất mát và cả những dao động sợ hãi đâu đó khi phải đối mặt với kẻ thù. Người lính cũng chỉ là những con người bình thường, quan trọng là cách họ vượt qua nỗi sợ hãi để chiến đấu với một tâm thế dũng cảm, khi những đồng đội chung quanh sẵn sàng hy sinh cho người còn lại được sống.
Nhiều người nghĩ, Mưa đỏ sẽ dễ lấy nước mắt khán giả, tôi đồng ý. Ngay cả những diễn viên trẻ lần đầu biết tới khói lửa chiến tranh cũng rất khó kìm nén cảm xúc khi hóa thân vào nhân vật, họ khóc, đạo diễn ngồi ngoài cũng khóc. Nhưng tôi tự nhắc nhở bản thân phải cực kỳ tỉnh táo với những giọt nước mắt trong phim. Với các bạn trẻ, tôi muốn họ hiểu có những nỗi đau lớn tới mức không thể khóc nổi, phải nuốt ngược vào trong. Người lính phải đối mặt với hiện thực tàn khốc mỗi giờ, suốt 81 ngày đêm thì càng phải vậy. Với Mưa đỏ, bản thân câu chuyện đã quá xúc động, không cần phải gánh gồng thêm yếu tố lâm ly, bi thiết nên trong quá trình dựng, tôi phải cắt bỏ khá nhiều chi tiết vượt qua sức chịu đựng của người xem.
Trong quá trình làm phim, tôi nghĩ không chỉ các diễn viên mà ngay cả đạo diễn cũng phải bổ sung cho mình một nguồn năng lượng trẻ. Trước khi bấm máy, tôi có gặp gỡ nhiều nghệ sĩ tên tuổi để nhờ họ tư vấn. Nhưng chuyển hóa những chia sẻ tâm huyết của các “cây đa, cây đề” vào sản phẩm của mình thì rất cần góc nhìn cộng hưởng của những người đồng trang lứa - một làn gió mới mẻ, mát lành. Hy vọng khán giả sẽ cảm được làn gió ấy, khi thưởng thức câu chuyện về một địa danh không thể nào quên - nơi “máu xương đổ xuống, đất trời vinh danh”!
Trân trọng cảm ơn đạo diễn Đặng Thái Huyền!