Hội thảo có sự tham dự của các đại diện lãnh đạo: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban quốc gia Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) Việt Nam, Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội); Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam); Văn phòng UNESCO tại Hà Nội, Ủy ban quốc gia Chương trình ký ức Thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Việt Nam; cùng các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế.
Phát biểu khai mạc hội thảo, đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình cho biết, hệ thống văn khắc ma nhai trên vách đá núi Non Nước (thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) có giá trị đặc biệt quan trọng. Di tích núi Non Nước không chỉ nổi tiếng với các giá trị lịch sử, văn hóa, cảnh quan đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh cấp quốc gia đặc biệt, mà còn là kho tàng di sản tư liệu đặc sắc.
Hệ thống văn khắc Hán Nôm trên vách đá tại đây mang nhiều ý nghĩa về lịch sử, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng và văn học-nghệ thuật; không chỉ phản ánh sự hiện diện và phát triển của di văn Hán Nôm tại vùng đất Cố đô mà còn là minh chứng sinh động cho quá trình giao lưu văn hóa, cho tư tưởng, tín ngưỡng của các triều đại phong kiến Việt Nam qua nhiều thế kỷ.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Viện Hàn lâm Khoa học-xã hội Việt Nam), trong dòng chảy không ngừng của lịch sử và văn hóa dân tộc, việc nhận diện, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản mà tiền nhân để lại luôn là một trong những nhiệm vụ trọng yếu, thể hiện trách nhiệm của thế hệ hôm nay đối với quá khứ và tương lai.
Đặc biệt, di sản tư liệu, với vai trò là những bằng chứng vật chất ghi dấu ký ức, tri thức và lịch sử của một cộng đồng, một quốc gia hay của cả nhân loại, ngày càng nhận được sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế. Tiêu biểu là qua Chương trình Ký ức thế giới (Memory of the World - MOW) do UNESCO khởi xướng và thúc đẩy. Trong bối cảnh đó, hội thảo lần này tập trung vào một kho tàng di sản tư liệu vô cùng đặc sắc là hệ thống văn khắc Hán Nôm tại núi Non Nước, tỉnh Ninh Bình - một di sản chứa đựng những tiềm năng to lớn cần được khai phá và tôn vinh.
Tại hội thảo, các đại biểu tập trung nghiên cứu, đánh giá toàn diện và sâu sắc, làm rõ các vấn đề quan trọng về: kiểm đếm, nhận diện, lượng giá giá trị lịch sử, văn hóa, di sản và khoa học hệ thống văn khắc Hán Nôm trong bối cảnh quần thể di tích lịch sử và danh thắng cấp quốc gia đặc biệt núi Non Nước; các vấn đề liên quan công tác bảo tồn, phục hồi và phát huy, khai thác giá trị lịch sử-văn hóa và kinh tế-xã hội của di sản văn khắc Non Nước trong bối cảnh phát triển kinh tế di sản hiện nay.
Đồng thời, các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm, mô hình trong nước và quốc tế trong quản lý và khai thác di sản tư liệu phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội địa phương; tham vấn ý kiến các chuyên gia quốc tế và Việt Nam về khả năng xây dựng hồ sơ “Văn khắc Hán Nôm núi Non Nước, phường Vân Giang, thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình” đề nghị UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới Khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Thông qua những trao đổi học thuật sâu sắc, những phát hiện mới và những đề xuất tâm huyết được trình bày tại hội thảo không chỉ làm phong phú thêm nhận thức cho tỉnh Ninh Bình nói riêng và Việt Nam nói chung về Di sản văn khắc Hán Nôm núi Non Nước, mà còn cung cấp những luận cứ khoa học vững chắc cho việc định vị giá trị và xây dựng hồ sơ đề cử UNESCO công nhận đây là một Di sản tư liệu của nhân loại.
