Huy động vốn thành công, DN có thêm nguồn lực để phát triển. Nhưng ngoài những cơ hội, rủi ro của những đợt phát hành cũng được nhắc đến, mà cụ thể là hiệu ứng pha loãng CP.

Pha loãng CP, hiểu một cách đơn giản là tỷ lệ tăng trưởng của DN, mà thường là lợi nhuận, thấp hơn tỷ lệ tăng vốn. Chẳng hạn, nếu DN tăng 10% vốn điều lệ (VĐL) thì lợi nhuận cũng phải tăng ít nhất 10% mới giảm thiểu rủi ro pha loãng. Rủi ro là phần không thể thiếu trên TTCK và rủi ro pha loãng hiện diện ở mọi DN phát hành. Cho dù DN đang hoạt động hiệu quả, nhưng ngành nghề bỗng nhiên gặp tác động tiêu cực từ thế giới, thì những hệ lụy sau đó là khó tránh khỏi. Như vậy, không thể kỳ vọng 100% các DN tăng vốn sẽ hoạt động hiệu quả, vượt kỳ vọng. Trái lại sẽ có sự phân hóa, phân tốp, nhà đầu tư (NĐT) sẽ phải đánh giá một cách thấu đáo để đưa ra quyết định lựa chọn hợp lý, kỳ vọng với DN nào và dè chừng với DN nào.

Có thể nói, DN nào tăng vốn trong thời điểm hiện nay thường đã có sự chuẩn bị trước để tránh bị động, nếu cổ đông hiện hữu không mua hết CP phát hành thì DN cũng sẽ có phương án xử lý… Những DN hoạt động không nổi bật, chứ chưa nói đến kém hiệu quả, thì khả năng phát hành thành công là rất thấp. Vậy NĐT nên tiếp cận thế nào để tạo ra hiệu quả trong các đợt tăng vốn của DN?

Khi TTCK diễn biến thuận lợi, giá CP tăng, DN sẽ tận dụng thời cơ để phát hành CP tăng VĐL nhưng nên tránh việc suy luận kiểu như “DN có thông tin phát hành thì giá CP sẽ tăng”, dù thực tế có thể xuất hiện cùng lúc. Bởi lẽ, phát hành CP, tăng vốn và hoạt động hiệu quả là câu chuyện dài. Còn hiện tại hoặc cho đến lúc phát hành, tất cả chỉ là kỳ vọng. Diễn biến giá CP phản ánh kỳ vọng thế nào trong ngắn hạn, điều đó thuộc về tâm lý giao dịch mua-bán, sẽ được đo lường bằng các công cụ khác nhau.

Trong trường hợp NĐT chỉ “theo” CP với mục tiêu ngắn hạn thì sự chú tâm nên dành cho toàn bộ những yếu tố ngắn hạn, chẳng hạn qua những công cụ phân tích, bộ lọc số liệu giao dịch, diễn biến thị trường chung… Còn nếu đã quan tâm đến CP cho mục tiêu dài hạn thì việc tìm kiếm các thông tin liên quan đến điều này phải trở thành ưu tiên số 1, chẳng hạn: Đọc kỹ các loại báo cáo như báo cáo tài chính, báo cáo thường niên, báo cáo ngành, báo cáo phân tích của các công ty chứng khoán về tiềm năng DN, bản cáo bạch phát hành… Thêm một điều cũng rất quan trọng là việc mua CP phát hành có thể xem như mục tiêu trung và dài hạn, nên thời gian nắm giữ cũng phải tính đến điều này để sẵn sàng đối mặt với những biến động ngắn hạn.

Nói tóm lại, lo ngại pha loãng cũng như lo ngại rủi ro, luôn hiện diện trên TTCK. Vấn đề quan trọng là việc chuyển hóa các lo ngại thành động thái phù hợp, như quản trị rủi ro chặt chẽ hơn, tìm kiếm thông tin kỹ lưỡng hơn để có chiến thuật đầu tư hiệu quả.