Đây là dịp hai nước thống nhất những định hướng hợp tác mới cho quan hệ đối tác chiến lược, nhất là trong các lĩnh vực thương mại, an ninh và công nghệ, đồng thời tăng cường phối hợp trong cơ chế “Bộ tứ kim cương” về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Chuyến thăm Nhật Bản của Thủ tướng Modi là chuyến thăm đầu tiên trong gần bảy năm qua, từ sau Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ - Nhật Bản năm 2018. Nhưng đây đã là chuyến thăm thứ tám của Thủ tướng Modi tới Nhật Bản, kể từ khi ông Modi nhậm chức năm 2014, phản ánh ưu tiên cao độ của Ấn Độ đối với mối quan hệ đặc biệt với Nhật Bản.
Ấn Độ và Nhật Bản duy trì thường xuyên các hoạt động giao lưu cấp cao. Năm 2007, Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo phát biểu ý kiến tại Quốc hội Ấn Độ về chủ đề “sự giao thoa của hai đại dương”, đánh dấu thời điểm then chốt trong quan hệ Ấn Độ - Nhật Bản. Năm 2013, Nhà vua Nhật Bản Akihito và Hoàng hậu Michiko lần đầu thăm Ấn Độ, củng cố quan hệ ngoại giao và văn hóa giữa hai nước. Việc Thủ tướng Abe là khách mời danh dự của Ấn Độ nhân Ngày Cộng hòa năm 2014 và Tổng thống Ấn Độ Ram Nath Kovind dự lễ đăng quang của Nhà vua Nhật Bản Naruhito năm 2019, tiếp tục tăng cường quan hệ hai nước.
Gần đây, hợp tác hai nước được tăng cường mạnh mẽ. Tháng 3/2022, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio thăm Ấn Độ, cam kết nâng đầu tư của Nhật Bản vào Ấn Độ lên mức 5 nghìn tỷ yên (42 tỷ USD). Trong chuyến thăm Ấn Độ của Thủ tướng Kishida vào tháng 3/2023, khoản viện trợ phát triển chính thức (ODA) thứ tư của Nhật Bản, trị giá 300 tỷ yên (2,2 tỷ USD) đã được ký kết. Các sáng kiến mới về du lịch và môi trường cũng được khởi động, mở rộng hơn nữa hợp tác song phương.
Tháng 5/2023, Thủ tướng Modi tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Hiroshima (Nhật Bản), chủ trì khánh thành tượng Mahatma Gandhi gần Công viên Hòa Bình, tượng trưng cho cam kết của Ấn Độ đối với hòa bình và phi bạo lực. Tháng 9/2023, Thủ tướng Kishida đến Ấn Độ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20, tại đây hai nhà lãnh đạo đã phối hợp các ưu tiên của G7 và G20, nêu bật những mối quan tâm của các nước phương nam. Năm 2024, đánh dấu 10 năm quan hệ Đối tác chiến lược đặc biệt giữa Ấn Độ và Nhật Bản, Thủ tướng Modi và Thủ tướng Kishida tiếp tục có cuộc hội đàm bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Italy.
Hợp tác thương mại và đầu tư giữa hai nước phát triển mạnh mẽ, với kim ngạch thương mại song phương đạt 22,8 tỷ USD giai đoạn 2023-2024. Trong chín tháng đầu năm tài chính 2024-2025, kim ngạch thương mại song phương đạt 21 tỷ USD, cho thấy sự ổn định trong quan hệ thương mại. Nhật Bản là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn thứ năm của Ấn Độ, với tổng vốn đầu tư tích lũy tính đến tháng 12/2024 đạt 43,2 tỷ USD. Các công ty Nhật Bản đánh giá Ấn Độ là điểm đến đầu tư dài hạn đầy hứa hẹn. Khoảng 1.400 công ty Nhật Bản với gần 5.000 cơ sở đang hoạt động tại Ấn Độ, trong khi hơn 100 công ty Ấn Độ đang hoạt động tại Nhật Bản. Hai bên cũng đang khám phá các lĩnh vực hợp tác mới nổi, như kỹ thuật số, bán dẫn, năng lượng sạch...
Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ - Nhật Bản lần thứ 15 là hội nghị cấp cao đầu tiên giữa Thủ tướng Modi và Thủ tướng Ishiba. Đây là cơ chế đối thoại cấp cao nhất giữa hai nước nhằm thúc đẩy chương trình nghị sự quan hệ Đối tác chiến lược toàn cầu và đặc biệt giữa Ấn Độ và Nhật Bản. Tại hội nghị, hai Thủ tướng tiến hành đánh giá sâu rộng về quan hệ hai nước, thống nhất những định hướng hợp tác mới, nhất là về an ninh, kinh tế, năng lượng, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và giao lưu nhân dân, trong đó lĩnh vực kinh tế và khoa học - công nghệ được xác định là “trụ cột xương sống” của quan hệ song phương. Hai bên cũng khởi động một sáng kiến hợp tác nổi bật, về chất bán dẫn, khoáng sản thiết yếu, trí tuệ nhân tạo (AI), viễn thông và năng lượng sạch.
Ngoài nội dung trọng tâm là quan hệ song phương, việc phối hợp giữa Ấn Độ và Nhật Bản trong cơ chế “bộ tứ”, hay QUAD (gồm cả Mỹ và Australia), cũng được dư luận quan tâm, trong bối cảnh Ấn Độ sẽ đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh QUAD vào cuối năm nay. Đặc biệt, tình hình địa-chính trị toàn cầu và khu vực, cũng như các trục quan hệ đang có nhiều thay đổi, tác động tới hợp tác nội bộ QUAD. Trong tuyên bố trước chuyến thăm của Thủ tướng Modi, Bộ Ngoại giao Ấn Độ nêu rõ, Ấn Độ coi trọng hợp tác “bộ tứ” về vấn đề an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, coi Nhật Bản là đối tác không thể thiếu trong cơ chế hợp tác khu vực này.