Đề xuất nói trên được Bộ Xây dựng đưa vào dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định số 100/2024/NĐ-CP, ngày 26/7/2024 của Chính phủ, quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Theo đó, đối tượng người thu nhập thấp khu vực đô thị không có hợp đồng lao động được cơ quan công an cấp xã nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi ở hiện tại xác nhận. Công an cấp xã sẽ căn cứ thông tin trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để xác nhận điều kiện thu nhập cho người dân. Điều này không chỉ giúp giảm gánh nặng thủ tục hành chính mà còn phản ánh sự linh hoạt trong tiếp cận chính sách.
Hiện nay, việc xác nhận thu nhập cho lao động tự do vẫn do ủy ban nhân dân xã, phường thực hiện. Tuy nhiên, thời gian qua, tại không ít địa phương, người dân có nhu cầu hoàn thiện hồ sơ để mua nhà ở xã hội đến ủy ban nhân dân xã, phường xin xác nhận thu nhập thì không được giải quyết, lý do là không xác minh được thu nhập.
Dự thảo sửa đổi cũng đề xuất nâng mức thu nhập với cá nhân mua nhà xã hội lên tối đa 20 triệu đồng một tháng, tăng năm triệu đồng so hiện nay, với hai vợ chồng sẽ là 40 triệu đồng. Riêng trường hợp chưa kết hôn, đã ly hôn (chưa tái hôn) hoặc được xác nhận là độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên, mức thu nhập tối đa được mua nhà ở xã hội không quá 30 triệu đồng/tháng. Mức thu nhập được tính theo bảng tiền công, tiền lương do đơn vị đối tượng làm việc xác nhận. Một nội dung quan trọng khác là lãi suất vay mua, thuê mua nhà ở xã hội cũng được điều chỉnh từ mức 6,6%/năm xuống 5,4%/năm, còn vay xây dựng, sửa chữa nhà sẽ áp dụng theo mức lãi suất hộ nghèo.
Theo ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, những điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ mở rộng phạm vi thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, đặc biệt tại các đô thị, nơi giá nhà ngày càng vượt xa khả năng chi trả của người lao động. Nhiều chuyên gia chia sẻ thêm, ngoài nới điều kiện thu nhập, cần bảo đảm việc xác minh thông tin minh bạch, tránh tình trạng trục lợi chính sách.
Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, giấc mơ nhà ở xã hội vẫn xa vời với nhiều người nghèo. Không ít người thuộc nhóm đối tượng thật sự khó khăn nhưng không đáp ứng được yêu cầu về vốn tự có tối thiểu khi vay mua nhà là 20%. Cùng đó, hiện nay nhiều người lao động với khoản thu nhập khoảng bảy đến 10 triệu đồng/tháng, chỉ đủ trang trải các chi phí sinh hoạt hằng ngày, nếu đi vay, việc trả nợ gốc và lãi là vô cùng khó khăn. Vì thế, bên cạnh việc phát triển nhà ở xã hội để bán, cơ quan chức năng cần đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội cho thuê.
Một chính sách nhân văn nếu đi vào cuộc sống, không chỉ giúp người lao động an cư mà còn giúp đất nước phát triển. Bởi khi có chốn đi về ổn định, người lao động sẽ yên tâm lao động, tái tạo sức lao động và đóng góp nhiều hơn cho xã hội.