Từ một vùng đất ven đê rất khó khăn cho việc canh tác lúa vì cao ghềnh và chuột phá hoại, mô hình nuôi cá nước ngọt trong ao bán nổi lần đầu tiên được triển khai tại xã Bình Định, huyện Kiến Xương (tỉnh Thái Bình) cho hiệu quả ấn tượng. Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bình Định Bùi Ngọc Trìu chia sẻ: Đây là cách làm mới, tận dụng được những diện tích ruộng kém hiệu quả để cải tạo lại cho phù hợp với yêu cầu nuôi thủy sản nhưng không làm biến đổi hiện trạng ruộng đất trên địa bàn. Ưu điểm nổi trội của mô hình là không cần đào ao, chỉ tạo dựng bờ trên mặt ruộng rồi trải bạt để chống xói lở. Do đó, không làm mất đi điều kiện cần thiết để trồng lúa trở lại, không làm biến dạng mặt bằng, không gây ô nhiễm môi trường, không làm hư hỏng các công trình giao thông, thủy lợi phục vụ trồng lúa.
Theo tính toán của chính quyền địa phương, nếu như trước đây cấy lúa trên vùng đất này chỉ cho thu nhập 26,5 triệu đồng/1 ha, thì hiện nay khi triển khai mô hình nuôi cá nước ngọt trong ao bán nổi cho thu nhập khoảng 160 triệu đồng/1 ha. Gặp anh Phạm Văn Tính, một hộ nuôi cá trong ao bán nổi đầu tiên của xã, anh hồ hởi nói: “Chúng tôi không ngờ mô hình nuôi trồng thủy sản này lại đem về thu nhập ổn định như vậy. Gia đình tôi đi vào sản xuất được 3 năm, trừ chi phí con giống, thức ăn, các chế phẩm xử lý nước, điện... mỗi năm bình quân thu lãi hơn 800 triệu đồng; nếu chia bình quân, mỗi 1 ha/năm thu về khoảng 160 triệu đồng”.
Thời gian qua, ngành nông nghiệp của tỉnh đã đồng hành cùng nông dân phát triển các mô hình nuôi trồng thủy sản cho hiệu quả cao, đa dạng giống loài. Điển hình như mô hình nuôi cua biển trong hộp nhựa của gia đình anh Bùi Đình Tuyên, thôn Tam Đồng, xã Thụy Hải (huyện Thái Thụy). Mỗi tháng anh thả nuôi từ 1.000-3.000 cua kích thước nhỏ và từ 3.000-5.000 cua kích thước lớn, chỉ cần khi thu hoạch cua đạt 1/3 số lượng giống thả nuôi là anh đã có lãi. Ngoài ra, anh nuôi thêm tôm sú, cá vược, cá nâu…, sau khi trừ chi phí mô hình nuôi thủy sản tổng hợp của anh Tuyên cho thu nhập từ 400-500 triệu đồng/năm. Đây là một trong những mô hình tiêu biểu tại địa phương, hứa hẹn nhiều tiềm năng phát triển, được ngành nông nghiệp khuyến khích nhân rộng.
Với hệ thống sông ngòi dày đặc, nuôi trồng thủy sản trên lồng, bè đã và đang phát triển ổn định tại nhiều địa phương trong tỉnh. Qua theo dõi, sản lượng nuôi lồng bè năm 2023 đạt khoảng 2,7 nghìn tấn, tăng 2,4% so với năm 2022. Các giống cá chủ lực và giống đặc sản cho năng suất và giá trị cao được duy trì và phát triển như trắm, chép, cá diêu hồng, cá lăng, cá rô phi đơn tính… Tại huyện Tiền Hải, với chiều dài bờ biển 23 km, những năm gần đây, bên cạnh việc chú trọng đánh bắt hải sản thì huyện cũng tập trung phát triển mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản. Theo đó, năm 2023, diện tích nuôi trồng thủy sản của huyện đạt 5.142 ha. Giá trị sản xuất 1 ha nuôi trồng thủy sản đạt 456,4 triệu đồng, sản lượng thủy hải sản năm 2023 ước đạt gần 100.000 tấn, tăng hơn 3,2% so với năm 2022; trong đó, sản lượng nuôi trồng đạt gần 70.000 tấn, tăng 3,5% so với năm 2022; giá trị sản xuất ngành thủy sản của huyện ước đạt hơn 2.700 tỷ đồng. Còn ở huyện Thái Thụy, xác định nghề nuôi trồng thủy sản có vai trò quan trọng trong cơ cấu nông nghiệp của địa phương, nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế biển bền vững, huyện đã hỗ trợ đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng các vùng nuôi trồng thủy sản. Đến nay, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản của Thái Thụy đạt 4.225 ha, trong đó có 1.700 ha vùng chuyển đổi. Được biết sản lượng nuôi trồng thủy sản năm 2023 ước đạt gần 62.000 tấn; giá trị nuôi trồng thủy sản ước đạt 1.500 tỷ đồng, tăng 5,6% so với năm trước.
Ông Hoàng Minh Giang, Chi cục trưởng Thủy sản Thái Bình cho biết, cùng với việc nuôi trồng thủy sản được duy trì khá ổn định, hằng năm vào ngày truyền thống nghề cá Việt Nam (1/4), đơn vị đều tổ chức thả giống thủy sản ra các vùng nước tự nhiên trong tỉnh. Năm 2020, Chi cục tổ chức thả 3 đợt với số lượng lên tới hơn 320 nghìn con cá trắm, cá chép, cá trôi, cá vược, tôm sú… Năm 2021, Chi cục Thủy sản Thái Bình tiếp tục phát động bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản thông qua 2 đợt thả giống tái tạo với số lượng hơn 204.000 con. Những năm gần đây, số lượng thủy sản được thả xuống môi trường tự nhiên vẫn giữ được số lượng ổn định từ 200 nghìn con đến hơn 300 nghìn con. Qua những hoạt động thả giống thủy sản vào môi trường tự nhiên hướng tới mục tiêu khôi phục, phát triển nguồn lợi thủy sản, Chi cục Thủy sản đã đồng thời tuyên truyền cho người dân địa phương về việc bảo vệ, phát triển các nguồn lợi thủy sản, không buôn bán, đánh bắt thủy sản bằng chất nổ, xung điện, thực hiện nghiêm Pháp lệnh Bảo vệ và Phát triển nguồn lợi thủy sản.
Để nuôi trồng thủy sản có tính bền vững, tỉnh Thái Bình đang tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong nuôi trồng, khai thác, chế biến thủy sản theo chuỗi giá trị, đáp ứng yêu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu trên cơ sở các chương trình, đề án đã xây dựng như: chương trình bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản giai đoạn 2021-2025; chương trình phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn 2030…■