Cộng đồng doanh nghiệp không chỉ là nơi hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo, áp dụng mô hình kinh doanh mới, mà còn là động lực kiến tạo phát triển bền vững, là chủ thể dẫn dắt quá trình đổi mới công nghệ, triển khai các chuẩn mực trụ cột: môi trường-xã hội-quản trị (ESG) và đóng góp thiết thực vào việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) mà Việt Nam đã cam kết cùng cộng đồng quốc tế.
Việc đánh giá đúng vai trò đặc biệt quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp đã thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp để hiện thực hóa khát vọng phát triển bền vững của Việt Nam”.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc
Từ cam kết tới tầm nhìn chiến lược
Theo Báo cáo Phát triển Bền vững 2025 (Sustainable Development Report 2025 - SDR 2025) - báo cáo chính thức của Liên hợp quốc, do UN-DESA và Mạng lưới Giải pháp Phát triển Bền vững (SDSN) biên soạn, theo dõi tiến độ thực hiện SDGs toàn cầu đến năm 2030, hơn 40% diện tích đất toàn cầu đang bị suy thoái đã khiến khoảng một nửa GDP toàn cầu gặp rủi ro. Các vấn đề về an ninh tài nguyên, an ninh năng lượng, an ninh môi trường… đang trở thành vấn đề lớn đối với triển vọng phát triển kinh tế của toàn cầu. Chính vì vậy, đây là thời điểm lịch sử phải chuyển đổi mô hình kinh tế từ khai thác tiêu thụ tài nguyên sang kinh tế dựa vào tri thức, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, ít phát thải. Và phát triển bền vững đã trở thành xu thế tất yếu của thời đại và từng bước đi vào chính sách và hành động cụ thể của các quốc gia.
Đối với Việt Nam, theo Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công, với tầm nhìn chiến lược, nhãn quan nhạy bén, Đảng và Nhà nước đã xác định chủ trương và lộ trình hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật để phát triển kinh tế xanh, kinh tế các-bon thấp, kinh tế tuần hoàn hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” như cam kết chính trị tại diễn đàn Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa vào tri thức, nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ; đưa đất nước phát triển theo con đường “xanh” có thu nhập cao vào năm 2045.
Chia sẻ tại Diễn đàn Doanh nghiệp phát triển bền vững Việt Nam năm 2025 (VCSF-2025) được tổ chức tại Hà Nội mới đây, ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam, cũng cho biết, một nội dung được nhấn mạnh tại VCSF-2025 là tiến trình thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 của Liên hợp quốc. Điều này là minh chứng cho nhu cầu cấp bách về một bước chuyển đổi mạnh mẽ hơn, đồng bộ hơn và mang tính hệ thống để tăng tốc trong giai đoạn tới. Trong đó, vai trò của cộng đồng doanh nghiệp, nhất là khu vực kinh tế tư nhân, được xác định là vô cùng quan trọng.
Theo ông Nguyễn Quang Vinh, ở thời điểm 20 năm trước, chúng ta bắt đầu bàn về phát triển bền vững khi chưa có nhiều chiến lược và trụ cột. Bước vào kỷ nguyên mới, phát triển bền vững không chỉ là xu thế mà là lựa chọn tất yếu để hiện thực hóa khát vọng nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong một bối cảnh đầy biến động hiện nay, để hoàn thành được mục tiêu quan trọng này, Việt Nam cần thực hiện chuyển đổi mạnh mẽ, tạo tiền đề phát triển mới cho đất nước. Việc Bộ Chính trị đã ban hành “bộ tứ trụ cột” nghị quyết đã tạo động lực mới cho cộng đồng doanh nghiệp trong triển khai chuyển đổi xanh và thực hiện SDGs tại Việt Nam.
“Mục tiêu đó được thể hiện không chỉ qua những tiếng nói quan trọng của các cơ quan hoạch định và thực thi chính sách, hay của cộng đồng doanh nghiệp và các đối tác phát triển, mà còn là nơi thắp sáng niềm tin, củng cố quyết tâm và lan tỏa tinh thần đổi mới, sáng tạo. Là những “chiến sĩ thời bình”, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam cần ý thức sâu sắc trách nhiệm, nghĩa vụ đồng hành cùng dân tộc phát triển kinh tế theo hướng bền vững, bao trùm vì một Việt Nam hội nhập, hùng cường và thịnh vượng”, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công tin tưởng.
Vai trò quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp
Trong bối cảnh kinh tế hiện tại khiến người tiêu dùng trở nên thận trọng và nhạy cảm hơn đối với mỗi biến động bất thường, từ biến đổi khí hậu, rủi ro an ninh năng lượng, đến xung đột địa chính trị. Điều này tạo ra áp lực không nhỏ cho cộng đồng doanh nghiệp, cũng như ở tầm quản trị quốc gia. Và con đường phát triển bền vững cũng không còn là lựa chọn, mà là tất yếu nếu doanh nghiệp muốn tồn tại và tăng trưởng. Chính vì vậy, ông Nguyễn Quang Vinh nhận định, chúng ta cần xác định phát triển bền vững là con đường nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo giá trị lâu dài cho doanh nghiệp và nền kinh tế. Trong đó, cộng đồng doanh nghiệp chính là động lực kiến tạo phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.
Ở góc độ doanh nghiệp, chia sẻ về kinh nghiệm thực tiễn khi doanh nghiệp xây dựng và triển khai chiến lược ESG thích ứng trước những biến động, cân bằng giữa áp lực kinh doanh và tăng trưởng bền vững, ông Lê Hoàng Minh - Giám đốc điều hành Sản xuất kiêm Trưởng dự án Net Zero Công ty Vinamilk cho biết, Vinamilk bắt đầu thực hiện những mục tiêu xanh hóa sản xuất, hướng đến phát triển bền vững từ những năm 2010. Suốt 15 năm qua, việc chuyển đổi năng lượng, áp dụng các giải pháp công nghệ mới, tích hợp dữ liệu, quản trị theo các tiêu chuẩn quốc tế giúp Vinamilk tạo dựng được một hệ sinh thái sản xuất bền vững và thống nhất. Hệ thống nhà kho tự động áp dụng nhiều giải pháp công nghệ tiên tiến trên diện rộng là một phần của hệ sinh thái sản xuất bền vững của Vinamilk. Điều này không chỉ giúp chính doanh nghiệp triển khai lộ trình phát triển bền vững “chuẩn” hơn, mà còn tạo ra thông lệ tốt trong cộng đồng doanh nghiệp.
Bắt nhịp xu thế tất yếu, các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) như Unilever đã sớm theo đuổi định hướng phát triển bền vững. Bà Lê Thị Hồng Nhi - Phó Tổng Giám đốc Truyền thông, Đối ngoại và Phát triển bền vững của Unilever Việt Nam cho biết, suốt hơn 30 năm hiện diện tại Việt Nam, Unilever luôn có những hành động cụ thể, gắn liền với mục tiêu quốc gia, hướng tới phát triển xanh và bền vững ở mọi chu trình đầu tư, vận hành các công nghệ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là đào tạo nguồn nhân lực xanh và bền vững cho đất nước.
Theo bà Nhi, những định hướng, mục tiêu phát triển mới được Đảng và Nhà nước đề ra trong Nghị quyết số 68-NQ/TW - một nghị quyết quan trọng trong “bộ tứ trụ cột”, cũng như với tầm nhìn năm 2045 đầy táo bạo của Chính phủ đã tạo ra niềm tin lớn cho cộng đồng doanh nghiệp. Niềm tin này là động lực để Unilever mạnh dạn triển khai nhiều đổi mới, sáng tạo tại các cơ sở sản xuất của mình. Đơn cử, chỉ một hệ thống ống truyền tải nối cấp trực tiếp vỏ chai nhựa từ xưởng sản xuất của một đối tác tới nhà máy của Unilever tại Bắc Ninh đã giảm được 4.000 tấn CO2/năm, giảm tới hơn 3.000 chuyến xe tải chở vỏ chai nhựa và giảm tới 120.000 hộp giấy đóng gói vỏ chai nhựa/năm...
Tương tự, Nestlé Việt Nam đã và đang chuyển dịch từ vai trò “nhà sản xuất” sang “đối tác phát triển”. Với hướng tiếp cận “tạo giá trị chung”, ông Binu Jacob - Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam chia sẻ, chiến lược Net Zero 2050 của Nestlé được hiện thực hóa qua từng mắt xích trong chuỗi giá trị. Nestlé Việt Nam không chỉ duy trì mục tiêu phát triển kinh doanh, đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước mà còn triển khai nhiều sáng kiến, chương trình nhằm thúc đẩy sự thịnh vượng chung của cộng đồng...
Bà Lê Thị Hồng Nhi cho rằng, đây là những minh chứng rõ nét cho nỗ lực tích hợp yếu tố phát triển bền vững phục vụ mục tiêu kinh doanh và tạo giá trị lâu dài cho xã hội, môi trường của cộng đồng doanh nghiệp. Và cũng có thể coi là những thí dụ điển hình cho nỗ lực hiện thực hóa chủ trương đường lối của Đảng và Nhà nước tại doanh nghiệp.
Đánh giá cao vai trò của cộng đồng doanh nghiệp, tại Diễn đàn VCSF-2025, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc - Chủ tịch Hội đồng Quốc gia về Phát triển bền vững ghi nhận, trong tiến trình thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm. Do đó, cần chủ động, bản lĩnh và tiên phong trên hành trình phát triển và xây dựng giá trị bền vững thông qua đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, đầu tư mạnh vào phát triển công nghệ lõi, công nghệ nguồn theo hướng xanh và bền vững để có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu đang ngày càng áp dụng các tiêu chuẩn “xanh” nghiêm ngặt.