Phiên thảo luận "Cá nhân hóa nội dung để giữ độc giả trung thành" giữa một số lãnh đạo các báo điện tử hàng đầu Việt Nam và chuyên gia công nghệ góp phần làm sáng tỏ khái niệm “cá nhân hóa nội dung” và những thực hành, thực trạng và triển vọng tại các tòa soạn ở Việt Nam.
Sự kiện diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2025, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, chiều 20/6.
Nhu cầu cá nhân hóa nội dung trở nên cấp thiết
Mở đầu phiên thảo luận, ông Bùi Trung Hiếu, chuyên gia công nghệ thông tin, Công ty TNHH giải pháp phần mềm MFITE nhận định, cá nhân hóa nội dung đang trở thành xu hướng tất yếu, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh thông tin ngày càng khốc liệt.
Theo chuyên gia, có 3 nguyên nhân chính khiến nhu cầu cá nhân hóa trở nên cấp thiết.
Thứ nhất là sự bùng nổ dữ liệu. Khối lượng thông tin từ báo chí và mạng xã hội tăng mạnh, đòi hỏi các nền tảng truyền thông phải xử lý hiệu quả để phân phối nội dung đúng người, đúng thời điểm.
Thứ hai là áp lực cạnh tranh từ mạng xã hội. Các mạng xã hội vốn hoạt động theo mô hình cá nhân hóa, khiến người dùng quen với việc tiếp nhận nội dung theo sở thích. Trong khi đó, báo chí truyền thống vẫn thiên về cung cấp thông tin đại trà, chưa đáp ứng nhu cầu cá nhân hóa ngày một gia tăng.
Thứ ba là những lợi ích rõ rệt khi cá nhân hóa nội dung.
Dữ liệu là tài sản của cơ quan báo chí.
Chuyên gia công nghệ thông tin Bùi Trung Hiếu
Việc tùy biến nội dung theo từng đối tượng bạn đọc giúp tăng thời gian người dùng ở lại trang, tăng tần suất truy cập, cải thiện tương tác, đồng thời nâng cao hiệu quả hiển thị quảng cáo và doanh thu. Tuy nhiên, cá nhân hóa nội dung cũng đặt ra không ít thách thức, đặc biệt trong việc kiểm soát nội dung. Do đó, cần có sự kết hợp giữa tự động hóa và điều tiết biên tập thủ công để bảo đảm định hướng thông tin", ông Hiếu nói.
Báo Tuổi Trẻ và 3 bước cá nhân hóa nội dung
Ông Lê Xuân Trung, Phó Tổng Biên tập báo Tuổi Trẻ cho rằng, muốn cá nhân hóa nội dung để phục vụ bạn đọc trung thành, cơ quan báo chí cần biết rõ bạn đọc là ai và họ thích đọc những gì, đọc qua nền tảng nào, đọc lúc nào...
Phó Tổng Biên tập báo Tuổi Trẻ đã trình bày 3 bước để biết độc giả là ai:
Bước 1: Khảo sát tất cả bạn đọc truy cập trang báo theo bảng câu hỏi để điều tra xã hội học trong một khoảng thời gian nhất định. Sau đó thu thập và xử lý số liệu một cách khoa học để làm cơ sở dữ liệu bạn đọc. Với sự hỗ trợ của công nghệ ngày nay, các cơ quan báo chí có thể làm khảo sát bạn đọc ngay trên trang báo của mình.
Bước 2: Phân loại bạn đọc: Từ số liệu thu thập và xử lý, bộ phận chuyên trách tiến hành phân loại theo đặc điểm bạn đọc (địa chỉ, độ tuổi, giới tính) và hành vi bạn đọc (trực tiếp, qua mạng xã hội, công cụ tìm kiếm, điện thoại, máy tính)...
Bước 3: Nếu cơ quan báo chí chăm sóc bạn đọc như chăm sóc người thân trong gia đình thì không có lý do khiến bạn đọc không quay lại trang báo của chúng ta.
Sau 3 năm thu thập dữ liệu người dùng, báo Tuổi Trẻ đã xây dựng được một kho dữ liệu lớn làm nền tảng cho khâu xử lý và phân tích.
"Chúng tôi hiện có một trung tâm phân tích dữ liệu, nơi thường xuyên theo dõi, tương tác để nắm bắt 'khẩu vị' thông tin của độc giả. Từ đó, chúng tôi thiết kế những 'gói thực đơn' phù hợp để gửi tới từng nhóm bạn đọc", ông Trung chia sẻ.
Báo chí chuyên biệt cũng cần cá nhân hóa nội dung
Tại phiên thảo luận, ông Nguyễn Trường Sơn, Tổng Biên tập báo Thế giới và Việt Nam, nhấn mạnh: Với đặc thù của cơ quan báo chí ngành, phục vụ nhiệm vụ thông tin đối ngoại, báo Thế giới và Việt Nam có tệp độc giả riêng biệt, chủ yếu là những người có kiến thức và quan tâm sâu đến các vấn đề quốc tế, quan hệ ngoại giao và chính sách đối ngoại của Việt Nam.
“Ngách nội dung của chúng tôi không hẳn hẹp, nhưng đòi hỏi rất cao về chiều sâu, độ chính xác và tính chính thống”, ông Sơn nói.
Từ kinh nghiệm thực tế, ông Sơn cho rằng báo chí ngành, dù phục vụ nhóm độc giả chuyên biệt, càng cần cá nhân hóa nội dung để giữ chân bạn đọc. Theo ông, việc cá nhân hóa nội dung không nhất thiết phải bắt đầu bằng những công nghệ phức tạp, mà quan trọng là xác định đúng nhóm độc giả mục tiêu và xây dựng nội dung phù hợp với nhu cầu, mối quan tâm của họ.
“Chúng tôi xác định các nhóm độc giả chính gồm: cán bộ làm công tác đối ngoại, chuyên gia, sinh viên ngành quan hệ quốc tế, người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài quan tâm tới Việt Nam. Từ đó, tòa soạn xây dựng những chuyên mục chuyên biệt như 'Tin Bộ Ngoại giao', không chỉ đăng phát ngôn chính thức mà còn cập nhật những thông tin tưởng như 'nhỏ' nhưng lại nhận được sự quan tâm rất lớn”, ông Sơn cho biết.
Kết thúc phiên thảo luận, các diễn giả cùng chung nhận định, cá nhân hóa là một trong những công cụ hữu hiệu để giữ bạn đọc trong bối cảnh báo chí ngày càng cạnh tranh. Dù ứng dụng công nghệ hiện đại đến đâu, mục tiêu cốt lõi của nghề báo vẫn không thay đổi - đó là phục vụ bạn đọc. Mọi nỗ lực đổi mới, trong đó có cá nhân hóa nội dung, cuối cùng đều hướng tới bạn đọc, phục vụ lợi ích chung của quốc gia và dân tộc.
