Tăng cường khả năng kết nối cộng đồng
Đài Truyền hình Việt Nam lần đầu áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) đưa khách tham quan tìm hiểu về cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam, bên cạnh trải nghiệm làm người dẫn chương trình tại trường quay ảo. Đài Tiếng nói Việt Nam cũng sử dụng các công nghệ tương tự, cùng kính thực tế ảo VR đưa công chúng trở lại Thời khắc thiêng liêng, ở giữa không gian Quảng trường Ba Đình lịch sử ngày 2/9/1945 và nghe Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập. Báo Nhân Dân kết hợp các đối tác đồng hành đưa hình ảnh phụ trương đặc biệt với văn bản Tuyên ngôn Độc lập lên không gian trực tuyến dưới dạng bản “vật lý số/phygital”: Bạn đọc có thể lưu giữ bản in được số hóa cùng hiệu ứng âm thanh và hình ảnh động; bên cạnh đó là mã hóa bản ghi âm lời Bác đọc Tuyên ngôn Độc lập trong ứng dụng nghe nhạc Spotify, bạn đọc quét mã qua hình dán ngôi sao 5 cánh và dải băng tần xinh xắn trên cánh tay, là có thể nghe được trọn vẹn lời Bác năm nào…
Điều đáng nói, các ứng dụng công nghệ số không chỉ hướng đến công chúng mục tiêu là người trẻ, mà ngày càng có nhiều người lớn tuổi hào hứng tham gia các trải nghiệm này. Nhìn từng hàng dài người dân nhiều lứa tuổi, xếp hàng trật tự, hồ hởi đợi đến lượt trải nghiệm tại các gian trưng bày của Báo Nhân Dân, VTV, VOV…, có lẽ bất cứ ai cũng cảm thấy vui lây, cảm thấy công nghệ đang đóng góp rõ rệt vào kết nối cộng đồng.
Không dừng lại ở việc cung cấp trải nghiệm công nghệ cho cộng đồng, tức là có phần nào đó thụ động tiếp nhận, nhiều ý tưởng hoạt động gắn liền với công nghệ và chuyển đổi số thuộc lĩnh vực văn hóa nghệ thuật đã được chuyển dần theo hướng thúc đẩy tính chủ động sáng tạo với công nghệ trong mỗi cá nhân và cả cộng đồng, để mỗi người đều có thể trở thành một công dân số/một nhà sáng tạo nội dung số, bắt kịp xu hướng thời đại. Có thể kể đến cuộc thi trực tuyến tìm hiểu kiến thức về bản sắc với rất nhiều sáng tạo trong thể thức triển khai và đánh giá kết quả do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Tổng công ty truyền thông đa phương tiện VTC tổ chức. Bên cạnh nội dung thi Đối thoại bản sắc thông qua hình thức vodcast (video ngắn do cá nhân tự quay, chia sẻ cảm nghĩ/trải nghiệm về chủ đề có sẵn) đơn và ghép đôi còn có nội dung thi trắc nghiệm trực tuyến Hiểu biết bản sắc tại website dành riêng cho cuộc thi này. Cuộc thi dành cho mọi người Việt Nam và người nước ngoài sinh sống, học tập, làm việc tại Việt Nam, không giới hạn độ tuổi. Sức hấp dẫn của cuộc thi không chỉ bởi giải thưởng, bao gồm hiện kim và hiện vật, mà còn bởi khả năng khơi nguồn sáng tạo, thể hiện nền tảng tri thức của cá nhân mỗi người về bản sắc dân tộc.
Truyền cảm hứng làm công dân số trong lĩnh vực văn hóa
Tinh thần đoàn kết cộng đồng vốn luôn tràn chảy trong mỗi người Việt Nam lại được khơi dòng mạnh mẽ hơn giữa không gian của nghệ thuật cùng sự thuận lợi do công nghệ số mang lại. Chỉ sau một cú chạm màn hình quét mã QR, khán giả có thể bày tỏ được tình cảm của mình một cách thiết thực qua số tiền chuyển đến tài khoản nhận quyên góp.
Những con số 3,15 tỷ đồng nhận được từ khán giả ủng hộ dự án 100 Thư viện niềm vui cho trẻ em vùng khó khăn trong hai đêm nhạc VFest, 4,2 tỷ đồng ủng hộ bà con vùng bão lũ trong đêm nhạc Việt Nam trong tôi, cùng nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật khác trong dịp kỷ niệm đại lễ 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, đã cho thấy dấu ấn nổi bật của đóng góp công nghệ, chuyển đổi số trong lĩnh vực truyền thông văn hóa.
Trên sân khấu VFest Thanh xuân rực rỡ, tối 10/8, đứng bên cạnh ca sĩ Binz, sau khi giơ điện thoại lên chụp màn hình mã QR, ngụ ý sẽ chuyển khoản đóng góp sau giờ biểu diễn, ca sĩ Rymastics kể chuyện về các chuyến đi đến vùng cao của anh, và tiếp đó là lời mời khán giả cùng nghe ca khúc Hoa ban: “Vẫn đứng hiên ngang nơi đây qua bao mùa/ Vẫn ngát hương bay hòa cùng làn gió đưa/ Xưa nay vẫn như thế/ Như hoa ban nhỏ bé/Mãi vững vàng giữa non ngàn…”. Hoa ban do Binz cùng Bùi Công Nam và các cộng sự kết hợp viết lời, hòa âm phối khí, được giới trẻ gọi là “ca khúc chữa lành”. Tình cảm ấy hòa trong ca khúc của Binz và Rymastics khiến cả không gian đêm nhạc như bùng nổ... Giữa không khí phấn khích do tiết mục nghệ thuật đem lại, sự chia sẻ câu chuyện thực tế và lời kêu gọi từ các nghệ sĩ cùng hành động thiết thực của chính họ đã có sức nặng truyền thông hơn bao giờ hết.
Tương tự vậy, đêm nhạc Việt Nam trong tôi, do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo tổ chức tối 26/8, dù diễn ra trong đêm mưa lớn nhưng không hề làm giảm bầu nhiệt thành biểu diễn và cổ vũ của nghệ sĩ, của khán giả, của những cú chạm màn hình bày tỏ thành ý hướng đến đồng bào miền trung đang gặp khó khăn do bão lũ.
Sự linh hoạt, bén nhạy và sáng tạo trong sử dụng/ứng dụng công nghệ số vào các sự kiện văn hóa mang tầm vóc quốc gia đã cho thấy cách thay đổi tư duy của đội ngũ công tác trong lĩnh vực này, góp phần thiết thực thúc đẩy chuyển đổi số một cách mạnh mẽ hơn nữa trong lĩnh vực văn hóa, tạo đà mới cho phát triển công nghiệp văn hóa ở Việt Nam.