Trò chuyện với PGS, TS, bác sĩ Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, tôi hình dung về những vị chỉ huy chiến trường không tiếng súng, không mấy ai biết đến họ. Nhưng nếu không có họ, cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 sẽ thất bại…

Hùng tráng trong âm điệu ca khúc “Bài ca thiện nguyện” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Hiên, cuộc gặp mặt giữa Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 và những người thiện nguyện, giúp bà con vượt qua đại dịch Covid-19 (làn sóng thứ tư) diễn ra tại TP Hồ Chí Minh một tối cuối năm 2021 thật xúc động.

May mắn cho mỗi ai có ngôi làng thân thương để về. Hai năm qua, dịch bệnh hoành hành, làng càng quan trọng với mỗi người. Bao người xa quê đã về nơi chôn nhau cắt rốn để được đỡ nâng, nương tựa.

Nhìn chuyến xe đường dài Hà Nội-Lào Cai chuyển mình với những túi quần áo, bánh kẹo, quà Tết, lòng không khỏi rộn ràng. Cuộc gọi của người bạn đang công tác miền núi còn nặng những nỗi niềm: “Áo cũ nhưng lành lặn, ấm áp cũng là vô giá cho bọn trẻ nơi đây”. Bây giờ bạn và các em đang ngóng chuyến xe mùa xuân lên với bản làng.

Có lẽ chưa bao giờ người nghèo phải đối mặt cùng lúc nhiều thử thách đến vậy. Từ những đại dịch Covid-19 cho tới bão lũ tại nhiều nơi như miền trung, Tây Nguyên... Để hỗ trợ kịp thời, toàn diện và lâu dài, cần sự liên kết của Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội thành một “hệ sinh thái” chuyên nghiệp, không chỉ trong hoạt động thiện nguyện mà cả phát triển sinh kế.

Gõ cửa từng nhà trong danh sách “cầu cứu” gửi về, suốt mấy tháng nay, các tình nguyện viên POWAI (Trung tâm trợ giúp xã hội hỗ trợ trẻ mất người thân và gặp khó khăn do Covid-19) rong ruổi khắp TP Hồ Chí Minh để lắng nghe từng hoàn cảnh rồi lặng lẽ trao đi những yêu thương.

Với những chiếc bàn gỗ xinh xắn đặt trên nền cát và một tấm bảng gỗ ghi: “Phở đặc biệt sẽ xuất hiện trong thực đơn tuần này”, “Duy nhất tuần này, chúng tôi có món mới cho các bạn: Bún bò”... Những dòng chữ đã thay lời mời chào đến với “Duyên - Vietnamese Homecooking”, nhà hàng tên “Duyên” của cô gái Nguyễn Thị Kim Anh ở Zanzibar.

Sẻ chia cùng hàng trăm nghìn ngư dân nghèo, hằng ngày đối mặt nguy cơ bão biển, triều cường và sự cố trên biển, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã vận động các nhà hảo tâm trao tặng hàng chục nghìn bộ áo phao cứu sinh đa năng.

Vị Tết đang thật gần! Nhìn các chị buộc túm to nhỏ chiu chít trên gác-ba-ga xe đạp, rao dọc phố nhỏ, lại nhớ mái tóc bạc như suối cước trắng thả dài quá gối của bà. Mỗi lần gội đầu với nước bồ kết, hương nhu, lá sả, bà phải đứng lên ghế đẩu để tôi cầm gáo dội từ từ lên tóc. Mùi lá thơm bay lan xa trong nắng đông vàng như mật. Những ngày gian khó mà hạnh phúc như thế, thời gian càng lùi xa, nghe hương vị Tết đến gần, lòng càng nhung nhớ.

Thế hệ trẻ thế kỷ 21, chắc nhiều bạn không có khái niệm về nhà gianh vách đất. Thế hệ còn lại của thế kỷ 20, độ tuổi U70, U80, những khái niệm về nhà gianh như một tượng trưng cho nông thôn Việt Nam, chứ chưa hẳn là nghèo.